Gana Batı Afrika’da bulunan, kelime anlamı olarak savaşçı kral anlamına gelen bir ülkedir. Başkenti Accra’dır. Fildişi Sahili, Burkina Faso, Togo komşularıdır. 2011 yıllında ekonomik ilerlemede en çok başarı gösteren Afrika ülkesidir. Toplam nüfusu yaklaşık 24.000.000 dur. Resmi dil İngilizcedir. Tropikal bir iklime sahiptir. Altın, petrol, alüminyum rezervleri vardır. Rezervler; İngiliz ve Norveç firmalar ile ortaklıdır.
Gana Batı Afrika’da bulunan, kelime anlamı olarak savaşçı kral anlamına gelen bir ülkedir. Başkenti Accra’dır. Fildişi Sahili, Burkina Faso, Togo komşularıdır. 2011 yıllında ekonomik ilerlemede en çok başarı gösteren Afrika ülkesidir. Toplam nüfusu yaklaşık 24.000.000 dur. Resmi dil İngilizcedir. Tropikal bir iklime sahiptir. Altın, petrol, alüminyum rezervleri vardır. Rezervler; İngiliz ve Norveç firmalar ile ortaklıdır.
Gana ve Türk ticareti pek ilerleme kaydetmemiştir. Bunun en büyük nedeni ülke kültürel özelliklerini tanımamaktan, kötü hizmet anlayışımızdan kaynaklanabilir. Çünkü Ganalılar masada son derece başarılı iş adamlarıdır.
Toplantılarına İsa Hz dua ile başlarlar. Programlılar, not tutarlar, iş takiplerini son derece titiz yaparlar. Tabi genellerken, her ülkede iyi kötü iş adamı olduğunu hatırlatmak isterim. Araplara göre kıyaslama yapmak gerekirse, kişisel olarak Ganalı bir iş adamı çok daha hızlı karar verip, kendisine destek olunduğu takdirde işlerinizi ilerletir. (Aman sözümüz meclisten dışarı, çok saygı duyduğum Arap arkadaşlarım, doslarım var, örnek vermek istedim )
Ülkedeki en eski krallık olan Ashanti krallığı halen sürmekte olup, Kumasi bölgesinde yer alır. Ashanti Krallığı ticarete 15. Yüzyılda Portekizliler ile altın ticaretine başlayarak krallıklarını güçlendirmişlerdir.
Ganada Türk konsolosluğu bulunmamaktadır. Ülkeye gidişte vize alınması gerekir. Türk Hava Yollarının direkt uçuşları vardır, ancak aynı zamanda Nijerya üzerinden de oraya gidebilirsiniz. Ya da eğer Batı Afrikada pazar araştırmasını hedeflemişseniz kesinlikle Burkina Faso, Togo ve Fildişi Sahilini de iş gezinize ilave etmenizi tavsiye ederim. Bahsettiğim ülkelerin kültürleri birbirinden farklıdır. Ülkelerdeki iş yapış şekli, ödeme şekilleri de buna göre değişkendir. Ancak en önemlisi Nijerya ile yapılacak iş ortaklılarıdır. Çünkü Nijerya dünya sanal aleminde en yüksek dolandırıcılık ile Jamaika dan sonra ikinci sırayı alır.
Gana ülkesi hakkında bilgi sahibi olduğumda yirmi yaşındaydım. İngiltere Londra da üniversite eğitimimi devam ettirirken bir ev arkadaşına ihtiyacım vardı ve bana çok dindar bir kız olan Anayı tanıştırdılar. Beraber yaklaşık bir yıl yaşadık. Açıkça söyleyebilirim ki, herhalde hayatımda can, düşünce, kalp, vefa borcum olacağı yegâne dostlarımdan birisidir kendisi halen.
Ganaya ilk ticaretimi pencere sistemleri ve cephe sistemleri yaparak başladım. O zamanlar bir şirketin İhracat Bölge Müdürüydüm. Ve dosyayı devir aldığımda, işin rutin sanki müşteri mecburmuş gibi sıkıcı bir hali vardı. Müşteri siparişini gönderiyor, sonrasında ödemesini bekliyor, üretimini yapıyor ve her zaman gecikmeli yüklenen ürünlerinin ihracatını yapıyorduk. Sonrasında Gana kültürüne hâkim olduğundan müşterim ile sohbetlerimizi geliştirmeye başladık. Neler yapabiliriz? Mevcut yıllık satışlarını nasıl ilerletiriz? Nelere yönelirsek daha iyi bir performans yaratırız? Tabi ki tarafımdan da gelen öncelikler dolayısı ve iyi bir iş takibi sonucunda ülkede Gana Cumhurbaşkanı konutundan, birçok devlet işlerinde birlikte başarılar ettik.
Ganaya gitmek için plan üstüne yapıp, bir türlü gidemezken ki eski genel müdürüm para harcayacak diye ödü koparken, bir fırsat doğdu, başka bir şirkete Yönetici olarak çalışmaya başladım. Programı yaptım ve Gana yolculuğuna çıkacaktım artık. Son derece önemliydi bu gezi benim için, müşterim beni Ashanti Kralı ile tanıştıracaktı, sonuçta ömrümde hiç kral tanımamıştım. Yapmış olduğumuz projeleri görecektim. Yaklaşık her satışından kendisinden 400.000 USD peşin ödeme alırken, bir bakıma müşteri ile çok sıkı dostluklar kuruyorsunuz. Örneğin kızını defalarca evimde misafir ettik. Bundan çok memnun kalmakla beraber, halen daha en iyi arkadaşlarımdan biridir.
Ganaya Nijerya üzerinden gitmeye karar verdim. Toplamda dokuz günlük bir geziydi. Oteli müşterimin kızı planladı. Bizi havaalanından da o karşılayacaktı. Göstermiş olduğum misafirperverliği tabi ki Dünyanın neresine gidersem gideyim daima geri alanlardanımdır. Bu yüzden de içim çok rahattı.
Uçaktan geç bir saate indik. Ama yollar, aydınlatma Tanzanya’ya göre daha iyiydi. Araba penceresini indirip bakına bakına gidebiliyordum. Bunu Tanzanya’da yapamazsınız. Son derece tehlikelidir. Sizi taciz ettikleri gibi çantanız vs. ne varsa camdan girip alabiliyorlar. Unutmamak gerekir, Afrika daha önce beyazlar tarafından sömürüldüğünden, biz beyazlara karşı ön yargılı olabilirler.
Ganada yapılacakları sizlere kısaca söyle sıralayabiliriz:
İnşaat ürünleri gönderebilirsiniz ancak Pazar İngiliz, Kore, İtalyan, Alman ve Çinlilerin hakimiyetindedir. Hepsinin kendi depoları , satış elemanları olmakla beraber, Avrupa ülkesine nasıl hizmet veriyor ise burada da hizmet vermektedirler.
Mango, ananas, tropik meyveler konusunda, ticaret düşünebilirsiniz. Yine iş bağlantıları yukarıda saydığım ülkeler yoğunluktadır.
Altın rafinerisi ile iş yapabilirsiniz. Ancak rezervlerinin çoğu şu an doludur. İş birliği için kesinlikle Ashanti Krallığından ve devletten bağlantısı olması faydalı olacaktır.
Kakao ticaretini yapabilirsiniz. Son derece iyi kalite ürün üretiyorlar.
İnşaat projelerine yer altı drenaj sistemleri, plastik boru sistemleri de çok aranan ürün gruplarındandır.
Jeneratör de son derece önemli bir ürün grubudur.
Yukarıdaki kısa yazımda da belirdiğim gibi ülkenin insanını tanımak, bizim kültürümüzden çok faklı olduğunu kabullenip, \”ay Afrikada fakir bir ülke, kim uğraşacak\” düşünce yapısını kenara atıp, riskleri bir tarafa bırakıp, pazarda yavaş yavaş başarılı olma hedeflerini tavsiye ederiz.
Afrika Bölgesinden sorumlu arkadaşımızın kültür ile ilgili bilgili olması çok önemlidir. Fiziksel yapıları ve tenleri bizlerden farklı olduğunu kesinlikle karşı tarafa göstermemelisiniz. Irkçı yaklaşımdan hiç hoşlanmıyorlar. Hele hele Nigga türü yanlış İngilizce kullanmayınız. Uçaktan indiğinizde karşınıza çıkan memura kibar davranınız. Örneğin son yolculuğumda son derece kaba olan bir Türk vatandaşımız, sigarasızlığın verdiği sinirle, cebindeki doların etkisi ile memura karşı son derece kaba ve terbiyesizlik ettikten sonra, hepimizin gözleri önünde ilk uçakla geri gönderildi.
Ankarada ve İstanbulda bulunan Gana konsolosluğundan her türlü vize başvuruları ile ilgili evrakları yanınızda bulundururunuz. Kesinlikle ulu orta kapalı alanlarda ve bazen de dışarıda kafanıza göre sigara içmeyiniz.
Oteller konusunda doğru seçimler yapınız. Normal bir otel yaklaşık 250-400 USD arasıdır. Şehirlerarası yolculuklarınızı hava yolları ulaşımını tercih ediniz. Güney Amerikalı ve İngiliz pilotlar ülkede görev yapıyor. Son derece güvenli. 3-4 saat araba yolculukları; gece saatlerinde tehlikeli olabilir. Bazı yerlerde yol bile yok. Ama tabi benim gibi yerel dostlarınız varsa ve güveniyorsanız, bir problem yok demektir. Afrikaya yolculuğa çıkmadan önce aşılarınızı olunuz. Malarya ülkede çok yaygındır. Tehlikeli ve ölümcül bir hastalıktır. Ülke de Hıristiyanlık dini çok yaygın olduğundan \”Selam-ın Aleyküm\” türünden yari İngilizce yari Türkçe konuşmamanızı öneririz.
Faydalı linkler:
http://www.hssgm.gov.tr/ Aşılarınız
http://www.ghanaistanbul.org/ Vizeniz
www.amelsghana.com Otelinizi buradan ayarlayabilirsiniz.
www.ghanaairports.com.gh Havalananı transport
www.gfzb.com Gana Serbest Bölge
www.e-wich.com Fuar Bilgileri
www.energymin.gov.gh Enerji Bakanlığı
www.ghanachamberofmines.org Madencilik Ticaret Odası
Bir ülkede yeni bir pazar kurmak zaman alır. Hiçbir zaman katıldığınız bir fuar ya da yapmış olduğunuz birkaç gezi sonrası ticaretin oluşmaması, satıştan sorumlu kişilerin suçu değildir. Ürününüzün de suçu değildir. Her pazarda, her fiyat, kalite için ürün yelpazeleri bulunur. Rekabet olmaz ise zaten, ekonomiler gelişmez. Zaman, sabır, iyi hizmet, lisanı iyi konuşabilmek, ürününüzü altın bir tepsi ile sunabilmek kabiliyet meselesidir. Çabalarınızın sonuçlarınızı en fazla iki yıl içerisinde almalısınız. Ama bana soracak olursanız, oraya yatırım yapmak en doğru karardır. Buradan da ürünlerin ihracatını sağlayabilirsiniz. Gana Batı Afrika’da konumundan dolayı size diğer komşu ülkelere de ticaretin yolu açacağından bunu düşünmenizi dileriz.
Evet artık yazımızın sonlarına geldik. Benim iş gezim nasıl geçti diye kesin merak ediyorsunuzdur. Pazarda çok değerli müşterilerim var. İrtibatlarımız devam ediyor. Yaklaşık on iki yıl sonra Londradaki ev arkadaşımla Accrada toplumun önümde gözyaşları içerisinde buluştuk. Ve inanın herkes şok, bizim sarılmamızı izliyordu.
Askanti Kralı Otumfuo Ose Tutu II Bey ile de tanışma fırsatım oldu. Son derece kültürlü, karizmatik ve en önemlisi dolu dolu bir yönetici. Ülkesinin ilerlemesinde en etkili isimlerden birisi kendisi. Ganaya yerleşmeyi düşünenlerden olduğumu yazımın son cümlelerinde sizinle paylaşabilirim. Bu işin latifesi, ama fırsat doğarsa da yapabilirim. Bol Şanslar, her yolunuz açık, her pazarınız gönlünüzden güzellikleri, başarıları getirsin. Unutmayın yılmayacağız ve bizde Çin kadar olmasak da ihracatımızda rekorlara koşmayı başaracağız.